پراکنده گویی های پایان هفته۲۰۴
پیشکش به همهی شما که این سطور را میخوانید و نقدی سازنده بر آن مینویسید.
۱. آیا میدانید با نقض آزادی دیگری، به او اجازه میدهید آزادی شما را نیز نقض کند؟ اگر هرکس آزادی دیگری را پایمال کند، امیدی به داشتن جامعهای آزاد نخواهد ماند.
۲. به چالش کشیدن باورهای رایج و هنجارهای اجتماعی، وظیفهی هر شهروندی است؛ از ویژگیهای بنیادی هر جامعهی آزاد. نتیجهی چنین چالشی، پیشرفت جامعه و ظهور شهروندانی خلاق، نیکاندیش و آگاه است که به گسترش آگاهی یاری میرسانند.
۳. منفعتطلبی و سودجویی از ویژگیهای طبیعی انسان است و فینفسه امری ناپسند نیست، چراکه به فرد انگیزه میبخشد. اما اگر مرزهای اخلاق و انسانیت را درنوردد، دیگر پذیرفتنی نیست، زیرا شهروندان را در برابر هم قرار میدهد و این رویارویی، خطری بزرگ و ویرانگر برای جامعه است. سازندگی در جامعهای که افراد روبهروی هماند، نه در کنار هم، مختل میشود.
۴. یکی از کارهایی که بیشتر ما کموبیش در آن مهارت داریم، پیشداوری دربارهی دیگران است؛ در حالی که در شناخت خود ناتوانیم. پیشداوری، همبستگی اجتماعی را تضعیف کرده و از عوامل اصلی تفرقه و گسست است؛ عاملی بازدارنده و ویرانگر که مانع رشد و پیشرفت میشود.
۵. مسئولیتناپذیری اعضای جامعه، از عوامل عمدهی عقبماندگی و مانعی بزرگ در مسیر شکوفایی و پایداری اجتماعی است. بهرهبرداری نسنجیده از منابع ملی، رکود اقتصادی، ضعف خدمات عمومی، تعطیلی پروژههای زیربنایی و بسیاری از نارساییهای دیگر، ریشه در فقدان مدیران و مقامات مسئولیتپذیر دارد.
۶. اگر در میانهی راه دریافتی مسیری که میپیمایی تو را به مقصد نمیرساند، اما باز هم ادامه دهی، هرگز به مقصد نخواهی رسید؛ و در واقع، شایستهی آن هم نیستی.
۷. اگر پدیدهها و انسانها را آنگونه که هستند نبینیم و تنها آنگونه که میخواهیم ببینیم، هرگز به حقیقت و ماهیت آنان پی نخواهیم برد، زیرا گام نخست را بر پایهی فرضی نادرست برداشتهایم.
۸. تاریخ بارها نشان داده است که جوامعی گرفتار آشوب، بحران و هرجومرج، سرانجام به یک رهبر مقتدر پناه بردهاند. آیا ایران امروز در همان مسیر گام مینهد؟
۹. افلاطون در نقد تند خود به دموکراسی گفت: «در دموکراسی، هر نادانی در ادارهی امور دخالت میکند.» آیا با او همعقیدهاید؟ اگر نه، ظهور و حضور رهبران فاقد دانش و بینش کافی را در بسیاری از دموکراسیها چگونه توجیه میکنید؟
۱۰. اگر در جامعهای همه با یک نظر موافق باشند و تنها یک فرد یا اقلیتی کوچک مخالف، آیا میتوان قاطعانه نتیجه گرفت که آن اقلیت در خطاست و اکثریت بر حق است؟ پاسخ من منفی است.
۱۱. همنشینی و همزبانی با نادانان، تحقیر خویشتن است. حاصل گفتوگو با آنان، زیان است و زیان، و نه چیزی دیگر.
۱۲. فارغ از آنکه اسرائیل در برابر ایران چه در سر دارد، نمیتوان انکار کرد که مقایسهی ایران با غزه، قیاس فیل و فنجان است!
۱۳. کسانی که میخواهند ما را از آزادی محروم کنند، خطرناکترین و بیرحمترین دشمنان ما هستند.
۱۴. در جامعهای که حاکمان مانع بروز خلاقیت بالقوهی مردم شوند، آنان را از یکی از بنیادین ویژگیهای انسانیشان محروم کردهاند؛ امری که پیامدهای آن برای جامعه ویرانگر است.
۱۵. پیامهای ناامیدی و امیدهای واهی، دو روی یک سکهاند؛ سکهای که به سردرگمی، بیانگیزگی، ایستایی و حتی واپسگرایی میانجامد. بدتر آنکه اگر چنین پیامهایی از سوی آگاهان نشر یابد، نهتنها به بقای رژیم حاکم کمک میکند، بلکه ابزاری در دست ایرانستیزانی است که مردم را در انتظار و انفعال نگاه میدارند.
۱۶. هیچ چیز مقدس نیست، هیچ چیز فراتر از نقد نیست. اگر نتوانی باورهایت را با استدلال و شواهد تجربی اثبات کنی و برای تحمیل آنها به دیگران به تهدید متوسل شوی، یک قلدر، یک دیکتاتور، یک خودشیفته و یک دگماندیشی.
۱۷. در هر رابطهای، کارهایی هست که برای تحکیم و تداوم آن باید انجام داد و کارهایی که هرگز نباید کرد. اگر جای این دو با هم عوض شود، رابطه هر روز سستتر و سرانجام به بیاعتمادی، نفرت و دشمنی میانجامد.
۱۸. بیتردید جوامع انسانی برای تداوم حیات خود نیازمند قوانین ثابت و الزامآورند؛ اما این قوانین باید عادلانه و ضامن حقوق برابر همهی شهروندان باشند. قوانین تبعیضآمیز و ناعادلانه، جامعه را گرفتار همان بحرانهایی میکند که نبود قانون به بار میآورد.
۱۹. در نظامهای ناکارآمد سیاسی، نباید انتظار حتی توسعهای موقت داشت؛ چه رسد به توسعهای پایدار!
۲۰. فقدان آزادی اندیشه در جوامع استبدادی، اصلیترین عامل برکشیده شدن نالایقترین و نابکارترین افراد به بالاترین مناصب است.
هوشنگ سیحون:
بر پایهی دیدگاه هوشنگ سیحون، اصطلاح «معماری اسلامی» نادرست است؛ آنچه با این نام شناخته میشود، در حقیقت ادامه و تکامل «معماری ساسانی ایران» است که پس از اسلام نیز هویت اصیل ایرانی خود را حفظ کرده و بر دیگر کشورها اثرگذار بوده است.
هفتهای دلپذیر و خاطرهانگیز برای شما و عزیزانتان آرزومندم.
ایران هرگز نخواهد مرد!
در نهادینه کردن مرام انسانیت کوشا باشیم.
دکتر ابراهیم بی پروا
