اقتصاد خر و بحران ارزی
بی‌تردید از مهمترین بحران‌هایی که به‌ویژه طی سال‌های اخیر دامن‌گیر جمهوری اسلامی شده و با گذشت زمان بر شدت آن افزوده می‌شود، موضوع بحران ارزی در کشور است. ارزش پولی ملی رایج در ایران شاهد سقوطی‌ست که حتی در سال‌های جنگ تمام‌عیار با عراق تجربه نکرده بود.
مقام‌های جمهوری اسلامی در مقاطعی که ارزش پول ملی افت شدید کرده تلاش‌های گسترده‌ای برای مهار آن کرده‌اند اما نرخ برابری ریال در برابر ارزهای خارجی مسیر خود را طی کرده و مهار مصنوعی آن عواقب شدیدتری را پدید آورده است.
ایران که تا پیش از قدرت‌گرفتن اسلامگرایان در بهمن ۱۳۵۷ دارای یکی از مترقی‌ترین نظام‌های بانکی در جهان بود، به‌یک‌باره با تأسی از کلام روح‌الله خمینی، پدر معنوی انقلابیون، که «اقتصاد را مال خر» می‌دانست و درکی از علوم اقتصادی نداشت، نظام اقتصادی را به دست بازاریانی که در به‌ثمررساندن انقلاب اسلامی هزینه‌های زیادی صرف کرده بودند، سپرد. در این‌جا باید این نکته را هم گوشزد کرد که حتی قشر غیرروحانی و روشنفکرنما در کشور نیز درکی چندان بالاتر از اقتصاد نداشتند. در این‌باره کافی‌ست به اثر «اقتصاد توحیدی» ابوالحسن بنی‌صدر رجوع شود که مفاهیم آن با پشتیانی سید محمد بهشتی وارد قانون اساسی شد.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی همواره حداقل دو نرخ تسعیر تعیین کرده که گاهی اختلاف این دو چشمگیر بوده است. تا پیش از تشدید تحریم‌های فلج‌کننده‌ی نفتی و بانکی علیه جمهوری اسلامی، ایران به‌لطف فروش نفت و دریافت وجوه آن در مواقعی که وضعیت پولی کشور وارد بحران می‌شد با تزریق غیراصولی ارز، آن را مهار می‌کرد. اما از زمانی که تحریم‌ها به‌ویژه از اوایل دهه‌ی ۹۰ خورشیدی اعمال شدند و ایران مانند سابق قادر به دریافت پول نفت خود نبود، ارز کشور نیز دیگر افسارگسیخته شد.
بخش اصلی بودجه‌ی سالانه‌ی ایران مبتنی بر درآمدهای نفتی‌ست. اما با وجود اینکه فروش نفت از کانال‌های رسمی و قانوی برای ایران امکان‌پذیر نبوده و حتی با فروش غیرقانونی هم غالب اوقات موفق به دریافت وجه آن نمی‌شود، بانک مرکزی براساس بهای تعیین‌شده برای نفت در بودجه‌ی سالانه، اقدام به چاپ اسکناس می‌کند. بدین‌ترتیب افزایش نقدینگی نرخ تورم را تشدید کرده و نتیجه‌ی نهایی آن کاهش بیشتر و بیشتر ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی‌ست.
در کنار این مؤلفه‌های اقتصادی، عوامل روانی مانند اظهارات مقام‌های آمریکایی درباره‌ی تشدید تحریم و نومیدی از رفع تحریم‌ها به‌سبب مواضع جناح قدرت در کشور به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که با حمایت کامل سید علی خامنه‌ای به فعالیت‌های اقتصادی پنهان مشغول‌اند و از همه مهمتر گمانه‌زنی‌ها درباره‌ی احتمال وقوع جنگ و حمله از سوی اسرائیل یا آمریکا، بر ارزش ریال اثر منفی می‌گذارد.
سابقه‌ی تاریخی تشدید تورم در کشورهای جهان حاکی از تهدید جدی این مسئله برای حکومت‌های مستبد است و جمهوری اسلامی از این قاعده مستثنا نیست. با وخامت اوضاع اقتصادی، آتش زیر خاکستر مخالفت با حکومت هر آن می‌تواند شعله‌ور گردد.
وضعیت اسف‌بار کنونی در ایران نتیجه‌ی تصمیمات گذشته‌ی نزدیک نیست، بلکه عاقبت افتادن قدرت در دست اسلامگرایانی است که جز به قدرت و منافع اقتصادی نمی‌اندیشند. اما امروزه نتیجه‌ی همان اندیشه دامن‌گیر خودشان شده و می‌تواند خیزش‌هایی را سامان دهد.
ایران هرگز نخواهد مرد
نما ایرانی
