ایرانیان پایهگذاران آیین مِهر بودند که دارای هفت پله بود
آتش را سند دانسته و پرستاریاش،میکردند ؛ به فروغ بیکرانه باور داشته و دارند ازاینروی آتش را نماد او و سپند دانسته و میدانند و به هنگام نیایش به دور آن میگردند و به یَزِش میپردازند ، ایرانیان در خانههایشان نیز آتشدان داشتند نمادی هرچند کوچک تا فروغ ایزدی نه تنها در دل که درخانه هم روشن باشد ؛ آتش که بی آتشدان شد اهریمن روزنهای برای آمدن می یابد.
از آنجا که ایرانیان ورای دیگر مردمان دارای بتکده نبوده و از سنگ و خاک و چوب برای خویش بت نمیساختند در همه دورانها آفریدگار نادیده را باور داشتند و بنیانگذار شناخت و ویدایی (روشنایی ذهن) از راه وَندارساری (تمرکز ومدیتیشن) بودند ازاینرو درآیین مِهری شیوهای برای رسیدن به جایگاه دانایی پیریزی کرده بودند و آن هفت پله بود نخستین پله را پیامآور که کلاغ بود میدانستند؛ نمادش چوبی است که دو مار به دورش پیچیده است.
پله دو: نامزدی ؛ که برگزیده شدن است با آخشیج (عنصر) آب پیوندداردو نمادش چراغ و فروزانه (مشعل) در این پله رهرو باید خاموشی گزیند.
پله سه :جنگی ؛ دراین پله رهرو به پرهون (حلقه) مهریان در میاید و تاجی که در پشت آن شمشیری آویخته شده به او پیشکش میشود ولی او نمیپذیرد و میگوید مِهر تاج سر من است گویا دراین پله بوده که مُهر مِهری بر پيشاني مِهرپرست میخورده است این پله با آخشیج خاک پیوند دارد .
پله چهار شیر : بالا رفتن از این پله سخت بوده زیرا رهرو باید نیروی پیکرش بیش از دیگران باشد و از او آزمایش می شده است ؛ پس از،پذیرفته شدن بر دست و زبانش انگبین (عسل) میریخته اند که نشان پاکیزگی دست وزبان است در این پله ناهموارهاش نگهبان میوه بوده با نشان بیلچه که برای بهم زدن آتش به کار میرفته زیرا با آخشیج آتش پیوند دارد . هنگامی که شیر مرد میمُرده آست بر مزارش یک شیر سنگی میگذاشتهاند که درگورستانهای لرستان دیده شده است.
پله پنج پارسایی : شیر مردی که به سن بالا میرسید درجه پارسایی میگرفت نشان پلههای پیشین آخشیجهای زمینی بودند ولی در این پله دیگر با آخشیجهای زمینی پیوند ندارد ؛ درونی است مانند وارستگی با نماد داس و نشان ماه .
پله ششم مهر پویا : با نشانههای ویژه ؛ تازیانه ، هاله و فروزانه با نُماد خورشید .
خورشید نماد پیکر مهر است که پایه آیینهای ایرانی است ؛ هم خورشید و هم ماه پرستی درنگارههای مصری نیز دیده شده است .
جشنهای ایرانی با گوهره هستی پیوند دارند از اینروی برای برابری روز و شب و درازترین شب و درازترین روز جشن میگرفتهاند.
در پرهون شهریگری (تمدنی) میترائیسم بخشهای بزرگی از اروپا وآفریقای اَپاختری (شمالی) و هندوستان و آسیای میانه پدیدارند .
چلیپای شکسته نشانه گردونه خورشید است .
پله هفتم پدر یا پیر است : در آیینهای کهن ایرانی پدر جایگاهی ویژه داشته است در مسیحیت به چَم ( معنای) خداوند امده ، پدر ، پسر، روح القُدس .
درآیین مهری واپسین پله پیر یا پدر است که نماد دانایی و خرد می باشد .
فَرَوَهَر بر پایه پدر یا پیر ساخته شده است با دو بال و سه کِشه بر رویش که به چَم اندیشه نیک ؛ گفتار نیک و کردار نیک است و در نشانه پایین پیکره باز هم سه کشه دیده میشود که اندیشه بد گفتاربد و کردار بد است که باید به هرسه بند زد تا نتواند در انسان رخنه کند و اهریمن بتواند بتازاند و زندگی را تیره و تلخ سازد .
گیتی پورفاضل