|
یاری
شرکت‌های
غربی به پلیس
ایران در
سرکوب
مخالفان
از: بن الجین،
ورنون سیلور
و آلن کاتز
خبرگزاری
بلومبرگ
۳۱
اکتبر
۲۰۱۱
ماموران
پلیسی که
چهار دندان
سعید پورحیدر
را شکستند،
پرده از یک
واقعیت نیز
بر این
روزنامه‌نگار
مخالف رژیم
برداشتند. او
که پس از شرکت
در تظاهرات
بهار سال
گذشته هفته‌ها
در زندان اوین
زندانی بود،
می‌گوید که
بر او آشکار
شد که او نه
تنها با رژیم
بلکه با شرکت‌هایی
نیز می‌جنگد
که تهران را
به فن آوری
تجهیز کرده‌اند
که مخالفانی
چون او را زیر
نظر گیرد.
پورحیدر ۳۰
ساله می‌گوید
که توانایی این
دشمن آنجا بر
او آشکار گشت
که ماموران
امنیتی در
زندان صورت
گفتگوهای
تلفنی، ایمیل‌ها
و پیامک‌های
او را در
برابرش
گذاشتند. او می‌گوید
که نزدیک به نیمی
از زندانی‌هایی
که او با آنها
در زندان
گفتگو کرده
است، گفته‌اند
که پلیس
ارتباط‌ها و
رفت و آمدهای
آنها را با ردیابی
تلفن همراه زیر
نظر داشته
است.
پورحیدر می‌گوید:
«این تجارت
مرگ از سوی
شرکت‌هایی
است که این فناوری
را به دست دیکتاتورها
می‌دهند.»
با وجودی
که این حکومت
منزوی شده،
پس از
انتخابات
بحث آنگیز ۲۰۰۹
سرکوب وحشیانه‌ای
را با دستگیری
و اعدام آغاز
کرد، شرکت‌های
اروپایی
کماکان به ایران
تجهیزات ردیابی
تلفن همراه،
شنود پیامک و
تبدیل تلفن
به ابزار
شنود صادر می‌کرده‌اند.
بر اساس بیش
از صد سند و
مصاحبه با
دهها مهندس و
مدیر درگیر،
شرکت‌های اریکسون
(Ericsson) در
استکهلم، Creativity Software از بریتانیا
و AdaptiveMobile Security
از ایرلند
در دو سال
گذشته
امکاناتی را یا
بازاریابی
کرده و یا در
اختیار
ارگان‌های
قضایی و سازمان‌های
امنیتی ایران
گذاشته‌اند.
بر اساس این
مصاحبه‌ها،
اریکسون (Ericsson)
و Creativity Software فناوری
که تنها ویژه
ارگان‌های
امنیتی است،
را در اختیار
آنها گذاشته‌اند،
از جمله ردیابی
مکانی (تلفن
همراه) که اریکسون
در ابتدای
سال ۲۰۰۹ پیشنهاد
داده بود و Creativity
که یک سیستم
نیز در سال
جاری فروخته
است.
ردیابی
فعالان سیاسی
یافته‌های
ما دریچه‌ای
غریب برما می‌گشایند
که شرکت‌ها
چگونه ارگان‌های
ایران را
مجهز می‌کنند.
به گفته
قربانی‌ها و
گروههای
حقوق بشر،
ارگان‌های ایرانی
همواره از سیستم
مراقبت و
شنود برای شناسایی
و بازجویی از
فعالان سیاسی
استفاده می‌کنند.
به گفته
مارک کرک
سناتور آمریکایی،
صادرکنندگان
این تجهیزات
همدست نقض
حقوق بشر از
سوی ایران
هستند که
بارها برای این
کار محکوم
شده است.
کرک
که یک جمهوری
خواه از ایالت
ایلینوی است
و به مجلس سنا
برای تحریم
شرکت‌های
فروشنده این
ابزار فشار می‌آورد،
می‌گوید که
«مدیران این
شرکت‌ها نمی‌توانند
در آینه
بنگرند،
آنگاه که چنین
تجارتی
انجام می‌دهند
که شاید باعث
شود یک فعال
حقوق بشر بی
نوا به شکنجه
کشیده شود.»
«تفاوت
کوچک»
مارک
دوبوویتس،
مدیر اجرایی
بنیاد دفاع
از دمکراسی در
واشنگتن می‌گوید:
در این که یک
فناوری برای
پلیس و سرویس‌های
امنیتی و یا دیگر
ارگان‌های
جاسوسی است یا
نه، یک تفاوت
وجود دارد؛
تفاوتی کوچک
میان نیروهای
رژیم ایران
در استفاده
از فناوری
برای مراقبت
و ردیابی
مخالفان
مورد نظر.»
اریکسون،
بزرگترین
سازنده تجهیزات
شبکه‌های
تلفن همراه
تایید کرد که
در سه ماهه
آخر سال 2009 تجهیزات
ردیابی تلفن
همراه برای
صدور صورت
حساب‌های
مشتریان به ایرانسل
(MTN Irancell)،
دومین
اپراتور
بزرگ شبکه
تلفن همراه ایران
فروخته است.
یک
کارمند سابق
اریکسون می‌گوید
که در اواخر
سال 2009
ماموران امنیتی
ایران شبی نیاز
به ردیابی کسی
را داشتند. به
او در شب تلفن
شد و او را به
دفتر خواستند
تا مشکلی را
روی سیستم ردیابی
اریکسون
برطرف سازد.
اریکسون می‌گوید
که آنها به
نگهداری سیستم
ادامه
خواهند داد
اما تصمیم
گرفته‌اند
که در راستای
سیاست جدید
تشدید تحریم‌ها
دیگر سیستم‌های
جدید به ایران
نفروشند.
ایجاد
قابلیت‌های
اجرای قانون
در ابتدای
سال جاری،
شرکت Creativity Software سیستمی را
برای ردیابی
و تحت نظر
گرفتن تلفن
همراه در اختیار
ارگان‌های
اجرای قانون
و امنیتی ایران
گذاشت. این را
سه نفر از
کسانی که در
جربان این معامله
بودند، می‌گویند.
با این سیستم
بر اساس
اسناد آن، پلیس
می‌تواند
فرد مورد
مراقبت را هر ۱۵ ثانیه
ردیابی کرده
و جایگاه او
را روی نقشه
شهر شناسایی
کند. Creativity Software تایید کرد
که ایرانسل یکی
از مشتریان
است اما از
اظهارنظر پیرامون
هر گونه سیستم
ردیابی تلفن
همراه به دلیل
محرمانه
بودن
قرارداد
خودداری کرد.
AdaptiveMobile Security
که متعلق
به بخش سرمایه
گذاری شرکت اینتل
(Intel) است، در
شراکت با اریکسون
در سال ۲۰۱۰، سیستمی
به بزرگترین
اپراتور
شبکه تلفن
همراه پیشنهاد
دادند که
توانایی
بلوکه سازی،
فیلتر و ضبط پیامک‌های
تلفن همراه
را دارد. این
را دو نفر از
کسانی که در
مذاکره‌ها
شرکت
داشتند، بیان
داشته‌اند. یک
سخنگوی اریکسون
این مورد را
تایید کرد.
این شرکت ایرلندی
هنوز به
نگهداری سیستمی
که در سال 2008 به
ایرانسل
فروخته است،
ادامه می‌دهد.
دو نفر از مدیران
سابق از ایرانسل
می‌گویند که
پلیس به این سیستم
دسترسی دارد.
فراخوان
برای کنترل
AdaptiveMobile
می‌گوید
که فناوری
آنها برای
مبارزه با
هرزنامه‌ها،
ویروس‌ها و
«محتواهای
نامناسب» است
و برای ارگان‌های
اجرای قانون
طراحی نشده
است. آنها می‌گویند
که تجارت با ایران
را پس از پایان
یافتن
قرارداد در
آخر سال ۲۰۱۲
متوقف
خواهند ساخت.
چون ادامه
فضای سیاسی
کنونی در ایران
به اعتبار
آنها صدمه
خواهد زد.
هر سه شرکت
اروپایی بر
خلاف
فراخوان‌ها
در ایالات
متحده و
اروپا برای
کنترل بیشتر
صادرات به ایران،
کماکان به
تجارت با ایران
ادامه می‌دهند.
فروش این
گونه فناوری
به ایران در بیشتر
کشورها
قانونی است. و
آنها این کار
را حتی زمانی
که رقیب
آنها، نوکیا
زیمنس
نتورکس (NSN)
با کارزار
جهانی تحریم
«نه به نوکیا»
روبرو گشت و
برای صدور
تجهیزات
شنود به ایران
مجبور به
بازخواست به
پارلمان
اروپا شد، کماکان
ادامه دادند.
صدور این
گونه تجهیزات
عمدتا بدون
تنظیم در
چارچوب
قانونی
انجام می‌گیرد
و به خاطر
وجود اسرار
صنعتی ردیابی
این گونه
فروش‌ها
دشوار است. این
را دوبوویتس
می‌گوید.
دفتر بازرسی
دولتی ایالات
متحده در ماه
ژوئن گزارش
داد که قادر
به شناسایی هیچ
شرکتی نبوده
است که به ایران
تجهیزاتی
برای زیر نظر
گیری و یا ایجاد
محدودیت برای
آزادی بیان
شهروندان
فروخته باشد.
برای
آگاهی جهان
سرکوب
الکترونیکی
در ایران پس
از انتخابات ۲۰۰۹ و
اعلام احمدی
نژاد به
عنوان رییس
جمهور در
برابر ۳ رقیب دیگر،
که اعتراض
جهانی به
تقلب را در پی
داشت، پخته
تر شد. به
عنوان پیش
درآمد بهار
عرب امسال،
شهروندان
برای
سارماندهی
راه پیمایی‌ها
و اطلاع رسانی
به جهان در
باره سرکوب
حکومتی به
تبادل
اطلاعات دیجیتال،
چون پیامک و
شبکه‌های
اجتماعی روی
آوردند.
ارسال پیام‌های
کوتاه تبدیل
به روش غالب
در تبادل نظر
دیجیتالی
گشت چون بیش
از %70 خانواده‌های
ایرانی دارای
تلفن همراه
هستند؛ چهار
برابر بیشتر
از درصد
کاربران اینترنت.
به گفته
محمود عنایت،
مدیر برنامه
رسانه‌های ایران
در دانشگاه
پنسیلوانیا،
در زمانی که
شورش حکومت‌های
دیگر را در
سال کنونی
سرنگون
ساخت، کنترل پیشرفته
در ایران به
خاموشی
اعتراض‌ها و
فعالیت‌ها یاری
رساند. او می‌گوید
که ایران به
گونه آشکار
فناوری پیشرفته
را برای خنثی
سازی اپوزیسیون
سیاسی به کار
می‌گیرد.
اعدام‌های
سیاسی
در سال
گذشته، به بیان
یک گزارش
وزارت امور
خارجه آمریکا
حکومت تقریبا
۳۱۲ نفر و از
جمله دهها
نفر را به جرم
«محاربه» که
جرم سیاسی را
نیز شامل می‌شود،
اعدام کرد. به
گزارش دیده
بانان حقوق
بشر که یک
گروه غیرانتفاعی
در نیویورک
است، صدها
نفر از ایرانیان
نیز به جرم
مخالفت با
انتخابات
محکوم شده‌اند.
آیلین
چمبرلین
دوناهو، نماینده
ایالات
متحده در کمیسیون
حقوق بشر
سازمان ملل
متحد می‌گوید
که بخشی از
گسترش وحشی
گری، نتیجه
استفاده از
فناوری جهت
شناسایی و
ارعاب
مخالفان است.
او می‌گوید:
«توانایی
آنها برای
انجام این
کارهای زشت
با کاریرد
تکنولوژی
گسترش یافته
است. این
تکنولوژی
شناسایی
مردم را در
ابعادی امکان
پذیر می‌سازد
که تاکنون
شاهدش نبوده
ایم.»
وزارت
خارجه ایران
به درخواست
ما برای
اظهار نظر
پاسخ نداد.
تلفن
همراه، یک
دشمن
منصوره
شجاعی، یک
فعال حقوق
زنان که پس از
دستگیری در
ماه دسامبر ۲۰۰۹ و
تحمل یک ماه
زندان به
آلمان گریخته
است، می‌گوید
که به این نتیجه
رسیده است که
تمام
گفتگوهای
تلفنی او در
کنترل بوده
است. هر گاه که
او با دیگر
فعالان
برنامه جلسه‌ای
را می‌گذاشت،
پلیس همواره
به او یا دیگر
همراهانش
تلفن می‌زد
تا به آنها
بگوید که از
محل برنامه‌های
آنها اطلاع
دارد.
بازجوهای
زندان اوین
از شجاعی ۵۳
ساله سراغ
دوستانش را می‌گرفتند
و به او لیست
تلفن‌ها و
صورت جلسه
گفتگوهایش
را در چند ماه
پیش از آن را نیز
نشان داده
بودند.
شجاعی که
در آخر به
استفاده از
تلفن‌های
عمومی روی
آورده بود، می‌گوید:
«تلفن همراه
من دشمنم
بود، کامپیوترم
دشمنم بود و
تلفن ثابت من
دشمنم بود.»
ایران در
شمار بسیار
کشورهای
خاورمیانه و
آفریقای
شمالی است که
از ابزارهای
کنترل غربی
برای سرکوب
استفاده می‌کند.
بر اساس
پژوهش‌های
خبرگزاری
بلومبرگ، به
عنوان نمونه
در بحرین،
مرکزهای
کنترلی که زیمنس
فروخته بود و
از شهر اسپو
در فنلاند
نگاهداری می‌شد،
و دیگر تجهیزات
نوکیا زیمنس
نتوورکس (NSN)
و سپس بخشی که
شرکت تروویکور
(Trovicor GmbH)
شد، برای ردیابی
و دستگیری
فعالان مورد
استفاده
قرار گرفته
بودند.
پشیمانی
شرکت
پس از طرد
شدن نوکیا-زیمنس
(NSN) به خاطر
فروش‌های
سال 2008،این
شرکت پشیمانی
خود را بیان
داشت و «گزارش‌های
قابل اعتماد»
را پذیرفت که
حکومت تجهیزات
مخابراتی را
برای سرکوب
مخالفان
مورد
استفاده
قرار داده
بوده است. به
گفته بن روم (Ben Roome) سخنگوی NSN،
بسیاری از
تجهیزات NSN در ایران
از آن زمان به
بعد با تجهیزات
شرکت چینی
هواوی (Huawei) جایگزین
شده‌اند.
سخنگوی
شرکت هواوی،
راس گان (Ross Gan) در یک ایمیل
هر گونه
اظهار نظر در
این باره را
«به خاطر حساسیت‌های
تجاری» رد کرد.
او گفت: «هر
گونه تجهیزاتی
که ما به مشتریان
خود می‌دهیم،
تنها برای
استفاده
تجاری است و این
شامل همه
بازارهایی
در سراسر
جهان می‌شود
که ما در آنها
فعالیت داریم.»
بیشتر
شبکه‌های
تلفن همراه
در جهان باید
برای یاری به
ردیابی تروریست‌ها
و چنایتکاران
و یا استفاده
در شرایط
اضطراری،
تجهیزات
شنود قانونی
را نیز داشته
باشند . این
رشد شتابان،
بازار
گسترده‌ای
را برای فروش
تجهیزات
«شنود قانونی»
و امنیتی فراهم
ساخته است که
هم اکنون در
سال بیش از ۳ میلیارد
دلار فروش
دارد. این را
جری لوکاس مدیر
شرکت TeleStrategies
در ویرجینیا
می‌گوید که
کارش سازمان
دهی نمایشگاه‌های
تجاری و صنعتی
در جهان است.
پیشنهادهای
شیطانی
حتی اگر هم
شرکت‌ها تجهیزاتی
برای مقابله
با هرزنامه و
فیلترینگ و
در زمینه‌های
تجاری (از
صدور صورت
حساب گرفته
تا کنترل
شبکه) بفروشند،
این تجهیزات
برای «شنود» نیز
می‌توانند
مورد سوء
استفاده
قرار گیرند.
اندرو
اپوستولو (Andrew Aportolou) مدیر
پروژه ارشد
گروه حقوق
بشری Freedom House برای ایران
می‌گوید: »
شرکت‌ها همیشه
می‌توانند یک
بهانه به
ظاهر قابل
قبول برای
فروش تجهیزات
خود بیاورند.
اما آنها
همواره شاهد
استفاده شیطانی
کالاهای خود
نیز هستند.»
حکومت ایران
از همه
اپراتورهای
مخابراتی
خواسته است
که شبکه‌های
خود را به تجهیزات
ردیابی، ضبط
و آرشیو پیامک‌ها
مجهز کنند. به
عنوان
نمونه، زمانی
که شرکت
«همراه اول» (MCCI)
که متعلق به
دولت است در
ابتدای سال ۲۰۱۰ در
جستجوی خرید
تجهیزات
ارسال پیامک
بود، بر اساس
اسناد
مناقصه از
فروشندگان خواستار
ارایه فناوری
شنود برای
ضبط و ثبت پیامک‌ها
برای راه
اندازی در
مرحله بعدی نیز
شده بود.
هزاران
در ثانیه
«همراه
اول» (MCCI) از
اریکسون که
در این
مناقصه شرکت
کرده بود،
خواسته بود
که برای ارایه
تجهیزات
شنود و فیلترینگ
با شرکت AdaptiveMobile
شریک شود.
این را
فردریک‌هالستن
سخنگوی اریکسون
می‌گوید. او
گفت که اریکسون
قرارداد را
برنده نشد.
تجهیزات ۹/ ۳ میلیون
یورویی (۵/۵ میلیون
دلار) مورد پیشنهاد
AdaptiveMobile
بنا به
اسناد ارایه
شده این شرکت
در مناقصه،
توانایی دریافت
۱۰.۰۰۰ پیامک
در ثانیه و
نگهداری
آنها برای ۱۸۰ روز
را دارد. آرشیو
این تجهیزات
می‌تواند ۵۴
ترابایت (Terabyte) را نگهداری
کند. این حجم
برای ضبط
تمام
اطلاعاتی که
تلسکوپ فضایی‌هابل
در ۲۰ سال
گرد آورده
است، لازم
است.
NSN که
با «همراه اول»
برای این
پروژه در
مذاکره بود،
به همین خاطر
شکست خورد. این
شرکت به خاطر
فروش تجهیزات
شنود زیر
فشار جهانی
رفته بود و
اکنون در سیاست
خود حقوق بشر
را رعایت می‌کند.
روم (Roome)سخنگوی
NSN
بیان داشت
که به خاطر
وجود نگرانی
از استفاده
از امکانات
شنود و آرشیو
سیستم، این
شرکت در
مناقصه شرکت
نمی‌کند. او
گفت: «برخی از ویژگی‌های
سیستم ما با
وضعیت حقوق
بشر در ایران
همخوانی
نداشت.»
سیستم ردیابی
اریکسون
اریکسون،
غول مخابراتی
با ۲۸ میلیارد
دلار فروش در
سال گذشته،
در سال ۲۰۰۸ به ایرانسل
سیستم ردیابی
تلفن همراه MPS 9.0 را برای ردیابی
مشتریان
فروخته بود.
اریکسون می‌گوید
این یک سیسم
آزمایشی با
قابلیت‌های
محدود بود.
ریچارد
کارتر که مدیریت
تجاری و
شراکت اریکسون
برای خاورمیانه
و مدیریت بخش
ایران را نیز
دارد، در
استانبول
گفت که اریکسون
بعدها بخش
تکمیل کننده
اطلاعات ردیابی
تجهیزات را نیز
به ایرانسل
فروخت که SMPC (Serving
Mobile Positioning Centre)
نام دارد.
دستگاهی که
توانایی ردیابی
موقعیت
جغرافیایی و
ضبط آن را
دارد.
یک
مدیر سابق ایرانسل
گفت که تمام
تجهیزات این
گونه که به
اپراتورهای
شبکه تلفن
همراه
فروخته شده‌اند
و از جمله سیستم
اریکسون، در
دسترس ارگان‌های
قضایی هستند.
یک
کارشناس اریکسون
در اواخر سال ۲۰۰۹ به
گونه اضطراری
برای رفع
اشکال سیستم
فراخوانده
شده بود، بیان
داشت که به او
گفته بودند
که ماموران
امنیتی ایران
در تلاش برای
ردیابی کسی
در منطقه
زاهدان در
جنوب ایران
بودند.
نگرانی
عمیق
پیش از
انتخابات،
در جلسه‌ای
در ۲۴ ژانویه
۲۰۰۹، اریکسون
پیشنهادی
برای فروش
تجهیزات ردیابی
بر اساس نیازهای
ارگان‌های
امنیتی ایران
به «همراه اول»
ارایه کرده
بود. این بر
اساس دستور
جلسه ۷ صفحه‌ای
و دیگر اسناد
ارایه شده در
این جلسه در
تهران است.
یک
ماه پیش از
آن، مجمع
عمومی
سازمان ملل
متحد «نگرانی
عمیق خود را
در نقض جدی
حقوق بشر در ایران»
بیان داشته
بود.
در پیشنهاد
۵۱ صفحه‌ای
اریکسون به
«همراه اول» امکان
«آسان و راحت»
ارگان‌های
قضایی برای
ردیابی و
شناسایی
مشتریان و یافتن
جایگاه آنها
روی نقشه با
ظرفیت ۴۴ میلیون
مشتری توضیح
داده شده است.
لیست ویژگی‌های
اولیه این سیستم
نشان می‌دهد
که این سیستم
قادر به ردیابی
همزمان 200.000
مشتری «همراه
اول» و ثبت
موقعیت جغرافیایی
آنها برای
بررسی بعدی
است.
بر اساس یک
رونوشت پیشنهاد،
تجهیزاتی که
اریکسون پیشنهاد
کرده بود به
نام «پلیس (PoLIS)» از جمله
قابلیت شنود
و ردیابی همه
مکالمات
تلفنی در یک
محدوده قابل
تعریف را در
کنار دیگر ویژگی‌ها
ارایه می‌دهد.
برای امنیت
دولتی
بنا به یکی
از اسناد این
پیشنهاد، اریکسون
در نظر داشت
برای این
پروژه با یک
شرکت نرم
افزاری از
کشور استونی
به نام «ریچ یو
(Reach-U)»
وارد مشارکت
شود. نرم
افزار ردیابی
این شرکت «برای
ارگان‌های
امنیتی دولتی
طراحی شده‌اند.»
کارتر،
سخنگوی اریکسون
می‌گوید که
مذاکرات با
«همراه اول» در
مرحله نخستین
بود و پس از
اعتراضات در
کشور در سال 2009
متوقف شد. او
گفت که او هیچ
ارتباطی با سیستم
PoLIS
نمی‌بیند.
کارتر می‌گوید
که هر چه که اریکسون
می‌فروشد با
رعایت تحریم‌های
بین المللی
تجاری است. او
می‌افزاید
که محصولات
آنها در
خاورمیانه
همواره تاثیر
مثبت برای
گسترش تجارت
و ارتباط
داشته‌اند و
می‌گوید: «در
نهایت،
مخابرات یک
محرک مثبت در
جامعه است.»
«همراه
اول» به
درخواست‌های
مکرر ما برای
اظهار نظر
پاسخ نداد. ریچارد
مخوندو (Richard Mkhundo) مدیر
روابط عمومی
گروه MTN در
ژوهانبورگ
آفریقای جنوبی،
که %49 از سهام ایرانسل
را دارد و
شبکه را نیز
اداره می‌کند،
از اظهار نظر
خودداری کرد.
مدیر فروش Reach-U، هنری
الجاند (Henry Aljand) نیز
درخواست برای
اظهار نظر را
رد کرد.
ردیابی
کارمند اریکسون
سیاوش فهیمی،
یک کارمند اریکسون
چگونگی سوء
استفاده از این
سیستم را
بررسی کرده
است. این ایرانی
۲۷ ساله که تا
سال ۲۰۱۰ در
تهران برای
اریکسون کار
کرده است، سیستم‌های
زیادی را برای
آنها راه
اندازی کرده
است. در کافه‌ای
در مرکز
استانبول،
در میان درخت‌های
نارنگی و
هنگام نوشیدن
چای، او برای
ما برشمرد که
چگونه در
تظاهرات در
سال 2009 شرکت می‌کرد
که خیابان‌های
تهران را پر
کرده بود.
پلیس او را
در حاشیه
شهر، در یک
جنگ و گریز در
ماه دسامبر
دستگیر کرد.
او را با مشت و
باطوم مورد
ضرب قرار
دادند و سپس ۵۲ روز
زندانی
کردند.
ماموران امنیتی
۱۴ بار از او
بازجویی
کردند و به او
متن پیامک‌ها
و لیست دقیق
همه کسانی که
به آنها زنگ
زده بود و هر
کسی که آنها
متعاقبا زنگ
زده بودند را
به او نشان دادند.
قربانی
فناوری
آنها بر
اساس ردیابی
تلفن همراهش
می‌دانستند
که او در هر
زمانی در کجا
بوده است.
آنها او را زیر
فشار
گذاشتند که
اعتراف کند
که یک جاسوس
است و تهدید
کردند که
تمام دوستان
و خانواده او
را بازداشت
خواهند کرد
تا او
اطلاعات بیشتری
بدهد. «این روشی
است برای
فشار بر ما.
آنها می‌خواهند
که ما اعتراف
کنیم.»
فهیمی که
پس از محکوم
شدن به دو سال
زندان برای
نقش خود در
تظاهرات، به
ترکیه گریخته
است، مطمئن نیست
که فناوری اریکسون
به بازجوها یاری
رسانده است یا
نه. اما او با
توانایی‌های
این گونه سیستم‌ها
آگاهی دارد.
«من با این
تکنولوژی
کار کرده ام و
من یک قربانی
این تکنولوژی
نیز هستم.» او
با استفاده
قانونی این سیستم‌ها
بر اساس حکم
قضایی مشکلی
ندارد. اما او
می‌گوید که
در ایران این
گونه نیست:
«آنها می‌توانند
هر کسی را که
بخواهند برای
هدف‌های خود
زیر نظر بگیرند
و نه در راه
منافع مردم و
جامعه.»
Creativity Software در جنوب
غربی لندن در
کینگستون
اعلام کرد که
در سال ۲۰۰۹ یک
فروش تجهیزات
ردیابی مشتریان
برای موارد
تجاری به ایرانسل
داشته است. در
ابتدای سال
جاری نیز
آنها به ایرانسل
یک سیستم دوم
فروختند که
امکان ردیابی
امنیتی مشتریان
را نیز می‌دهد.
این را 3 نفر از
کسانی می‌گویند
که در جریان این
فروش قرار
داشته‌اند.
هر 15 ثانیه
بر اساس
اسناد این
شرکت این سیستم
می‌تواند
موقعیت
جغرافیایی
شخص مورد نظر
را در هر ۱۵ ثانیه
ثبت کند، ۸
برابر بیشتر
از آنچه که
شرکت به یمن
فروخته است. یک
نرم افزار به
نام geofences هر آنگاه
که دو نفر
مشکوک از یک
فاصله تعیین
شده به هم نزدیکتر
شوند، آن را
اعلام می‌کند
و تمام
اطلاعات
لازم برای ردیابی
و کنترل تحرک
آنها را تولید
و ثبت می‌کند. یک
مدیر سابق Creativity Software می‌گوید که
سیستمی که به
ایران
فروخته شده
است، بسیار پیشرفته
تر از هر چیزی
است که آنها
تاکنون در
حاورمیانه
فروخته ند.
Creativity Software مذاکرات
ابتدایی با
«همراه اول»
برای فروش سیستم
مشابه در
ابتدای سال
جاری داشته
است. این را دو
مدیر سابق این
شرکت می‌گویند.
این که این
گفتگوها
اکنون به چه
مرحله‌ای رسیده‌اند،
هنوز روشن نیست.
کارمندان این
شرکت از فروش
فناوری به ایران
نگران هستند.
این را «ونو
گوکرام (Venu Gokaram)» می‌گوید
که به عنوان
مدیر تست تا
ابتدای سال
جاری کار می‌کرده
است.
کارمندان
نگران
او می‌گوید:
«بسیاری از
کارمندان از
این که آنها
بر روی پروژه
ایران کار می‌کنند،
ناراضی
هستند. آنها
در باره
کاربردی که
برای سیستم
آنها در نظر
گرفته شده
است، نگران
هستند.» گوکرام
می‌گوید که
او همواره
تنها روی
محصولات
تجاری کار
کرده است و از
ارایه جزییات
بیشتر در
باره فناوری
که برای ایران
به کار رفته
است، خودداری
کرد.
Creativity Software یک شرکت
خصوصی در
لندن است که
بخشی از سرمایه
آن به گروه MMC Ventures
تعلق دارد.
این شرکت در
نوامبر سال
گذشته اعلام
کرد که در طی
شش ماه چهار
فروش در
خاورمیانه
برای پروژه‌های
اجرای قانون
داشته است
بدون آن که
نامی از
اپراتورهای
شبکه‌ها نام
ببرد.
سول الیوارس
(Saul Olivares)،
مدیر بازاریابی
این شرکت هر
گونه گفتگو پیرامون
فروش فناوری
«اجرای قانون»
را رد کرد. اما
در یک ایمیل
به مزایای این
فناوری چون
ردیابی مردم
در صورت بروز
فاجعه طبیعی،
کارمندان
بخش
آمبولانس و دیگر
شرایط
اضطراری
اشاره کرده
است.
جان کوکر (Jon Cocker) مدیر سرمایه
گذاری MMC Ventures و عضو مدیریت
اجرایی Creativity Software از هر گونه
اظهارنظر
خودداری کرد.
پیامک، یک
تهدید
در کنار ردیابی
جغرافیایی
مردم، ایران
به دنبال
کنترل پیامک‌ها
در تمام شبکه‌ها
نیز بود.
گروههای
حقوق بشری می‌گویند
که ارسال پیامک
تبدیل به تهدیدی
برای رژیم
شده بود.
در سال 2008،AdaptiveMobile
فناوری فیلترینگ،
بلوکه سازی و
ثبت پیامک‌ها
را به ایرانسل
فروخته بود.
دو مدیر سابق
ایرانسل می‌گویند
که امکان
کنترل پیامک‌ها
از سوی نیروهای
امنیتی
خواسته شده
بود تا آنها
بتوانند آن
را در چارچوب
اهداف خود به
کار گیرند.
یک
سند شرکت AdaptiveMobile
جزییات
خواسته‌های
آنها را
آورده است. بر
این اساس سیستم
باید بتواند
در همه پیامک‌هایی
که به زبان‌های
انگلیسی،
فارسی یا عربی
هستند، به
دنبال واژه‌ها
و جمله‌های
خاص بگردد،
آنها را ثبت
کند و برای
ارزیابی بیشتر
ارایه کند.
کارشناسان
وارد به این
گونه فناوری
می‌گویند که
ماموران امنیتی
خواستار ویژگی‌های
خاصی بوده‌اند.
یک کارمند ایرانسل
می‌گوید که یکی
از خواسته‌ها
این بود که
آنها
بتوانند
محتوای پیامک
را نیز تغییر
دهند.
دو کارمند AdaptiveMobile
می‌گویند
که در شرکت
آنها به
هنگام طرح این
پروژه بحث‌های
زیادی پدید
آمده بود. مدیران
این شرکت
فروش این تجهیزات
و گسترش آنها
را تایید می‌کنند
و می‌گویند
که این فناوری
تنها برای
استفاده
تجاری در نظر
گرفته شده
بود. آنها هر
گونه همکاری
با ایران در
کارهای پلیسی
و امنیتی را
رد کردند.
درخواست‌های
«اجرای قانون»
مدیر کل AdaptiveMobile، برایان
کالینز (Brian Collins)
می‌گوید: «ما
اطمینان داریم
که سیستم ما
برای این کار
مورد
استفاده
قرار نمی‌گیرد.»
او می‌گوید
که بررسی
اسناد داخلی
شرکت نشان
داد که تنها یک
یا دو سند
وجود دارد که
در آنها به
موارد اجرای
قانون اشاره
می‌شود. او می‌گوید
که این شرکت ایرلندی
به ایرانسل
گفته است که
«تحت هیچ شرایطی
سیستم ما نباید
برای اجرای
قانون مورد
استفاده
قرار گیرد.»
کالینز
می‌گوید که
او باور دارد
که یکی از
منابع
خبرگزاری
بلومبرگ یکی
از کارمندان
سابق است که
«تبر برای تخریب»
در دست دارد و
دست کم یکی از
اسنادی که
بلومبرگ
بررسی کرده
است؛ دستکاری
شده است. او جزییات
بیشتر ارایه
نداد.
مدیر بخش
نگهداری AdaptiveMobile، گارت مک
لاکان (Gareth Mclachan) در برابر این
پرسش که آیا سیستم
آنها می‌تواند
محتوای سیاسی
پیامک و
فعالان را
شناسایی
کند، پاسخ
داد: «از دید فنی،
بله. این
امکان پذیر
است.» اما او می‌گوید
که تردید
دارد که سیستم
آنها برای این
مورد کاربرد
کافی داشته
باشد.
تغییر
چشم انداز
مک لاکان می‌گوید:
«چشم انداز سیاسی
از سال ۲۰۰۷
تاکنون بسیار
تفاوت کرده
است. ما دیگر
به دنبال
تجارت جدید
با ایران نیستیم.»
در باره این
که AdaptiveMobile به تازگی
در سال ۲۰۱۰
تلاش کرده
بود تا سیستم
مشابهی به
«همراه اول»
بفروشد،
همان که برایش
با اریکسون
شریک شده
بود، کالینز
و مک لاکان
گفتند که در
جریان جزییات
این پیشنهاد
نیستند. کالینز
بعدها در یک ایمیل
نوشت: «این
مورد تجاری پی
گیری نشد.»
اینتل کاپیتال
(Intel Capital) بخش سرمایه
گذاری
بزرگترین
تولیدکننده
قطعات الکترونیکی
شش میلیون یورو
در AdaptiveMobile که در سال ۲۰۰۳ تاسیس
شده، سرمایه
گذاری کرده
است. کریستف
سمکه (Kristof Sehmke)
سخنگوی اینتل
کاپیتال می‌گوید
که شرکت او
تلاش دارد که
تنها در
چارچوب قانونی
فعالیت کند.
او گفت: «اینتل
در هیچ شرکتی
سرمایه گذاری
نخواهد کرد
مگر این که با
این اصول
موافقت
داشته باشد.»
در حالی که
بسیاری از
کشورها
اجازه فروش این
گونه تجهیزات
کنترل را به ایران
می‌دهند،
قانونگذاران
نگران زیرپا
نهاده شدن
حقوق بشر
هستند. اتحادیه
اروپا در
اکتبر ۲۰۱۰ پیرامون
گسترش توانایی
کنترل در ایران
اقدام کرد و تحریم‌های
جدیدی را
اعمال کرد که
شامل همه
کالاهایی می‌شود
که برای
«سرکوب داخلی»
به کار روند.
اما این
قانون تنها
از دید فناوری
شامل کالاهای
ساده چون ماشین‌های
آب پاش و سیم
خاردار می‌شود.
در ماه
سپتامبر
پارلمان
اروپا در
گسترش نگرانی‌ها
پیرامون سیستم‌های
کنترل در ایران
به منع
صادرات این سیستم‌ها
رای داد،
چنان چه کشور
خریدار برای
«سرکوب حقوق
بشر از آنها
استفاده کند.»
شرکت‌های
آمریکایی از
سال ۱۹۹۵ پس
از امضای
قانون تحریم
از سوی رییس
جمهور بیل کلینتون
از هر گونه
تجارت با ایران
منع شده‌اند.
در ماه ژوئیه
۲۰۱۰ رییس
جمهور برک
اوباما
قانون جدیدی
را امضا کرد
که بر اساس آن
شرکت‌ها و
اداره‌های
دولتی آمریکا،
از تجارت با
شرکت‌هایی
که تجهیزاتی
را به ایران
صادر می‌کنند
که کاربرد
سرکوب،
کنترل یا ایجاد
محدودیت
آزادی بیان
برای ایرانیان
داشته باشد،
منع می‌شوند.
«دستان
آلوده به خون»
بر اساس
اطلاعاتی که
خبرگزاری
بلومبرگ به
دست آورده
است، اریکسون
از ابتدای ۲۰۰۹ تا
پایان ۲۰۱۰ دست
کم ۲۷
قرارداد به
ارزش ۲۵/ ۵ میلیون
دلار با دولت
آمریکا دارد.
این اطلاعات
هیچ گونه
تجارت با
شرکت AdaptiveMobile
نشان نمی‌دهند.
سناتور
کرک می‌گوید:
«اگر منافع
غرب یا هر جای
دیگر، به این
ختم شود که
آنها با
ارگان‌های ایرانی
همکاری
کنند، به این
مفهوم است که
با دست‌های
خونین به پای
میز می‌آیند.»
پورحیدر،
روزنامه
نگار مخالف
حکومت، می‌گوید
که پلیس پس از
دستگیری او
را متهم به
همکاری با
رسانه‌های
خارجی چون بی
بی سی و صدای
آمریکا می‌کرد.
سند آنها:
مکالمه‌های
تلفنی پخش
نشده ولی از
سوی آنها ضبط
شده و پیاده
شده. آنها به
او متن ایمیل‌ها
و پیامک‌هایش
را نیز نشان
دادند. او هیچ
گاه نفهمید
که چه شرکت‌هایی
این کار را
امکان پذیر
شدند.
اعدام
صوری
او می‌گوید
که ضرب و شتمی
که به شکستن
چهار دندان
او انجامید،
در برابر
شکنجه‌های
روحی هیچ است. یک
روز نگهبان‌ها
اعلام کردند
که او اعدام
خواهد شد. او
را وادار
کردند که بر
چارپایه‌ای
بایستد با
طناب دار بر
گردن. او با
پاهای ارزان ۲۵ دقیقه
ایستاده بود
تا نگهبان‌ها
او را پایین
آوردند و
گفتند که
برخواهند
گشت. پس از
آزادی و در
انتظار حکم
دادگاه،
پورحیدر به
ترکیه گریخت.
شبی در ماه
پیش در یک
رستوران
شلوغ در شهر نیگد
در ترکیه،
پورحیدر
سرگذشت
وحشتناک خود
را بازگو می‌کرد،
در حالی که به
حال عصبی بر
روی کارت ویزیت
میهمان خود می‌نواخت
و عرق از پیشانی
و گردنش سرازیر
بود.
او گفت: «همه
این شرکت‌هایی
که سرویس
مخابراتی و
شنود به ایران
می‌فروشند،
نقش مستقیم
در نگهداری این
رژیم در قدرت
دارند.»
برای
ارتباط با
گزارشگران این
مقاله:
Ben Elgin in San Francisco at
belgin@bloomberg.net
Vernon Silver
in Rome at vtsilver@bloomberg.net
Alan Katz in Paris at
akatz5@bloomberg.net
To contact the
editors responsible for this story:
Melissa Pozsgay atmpozsgay@bloomberg.net
Gary Putka at gputka@bloomberg.net
دیگر
نوشته‌ها در
این زمینه:
-
شرکت چینی
هواوی: شریک ایران
در ردیابی
تلفن همراه و
فیلترینگ
(نوشته
روزنامه وال
استریت
ژورنال)
- هیچ
کس تنها نیست …
در بارهLBS ، یک
سرویس جدید
مخابراتی
- فیلترینگ
ام ام اس: شوخی
طبیعت با بنیادگرایان
یا آنگاه که
علم و
تکنولوژی در
برابر مردان
خدا کم می‌آورند
منبع: http://aghaejaze.wordpress.com/2011/11/01/bloomberg-2/
منبع:
ایران امروز
_________________________________________________________________
مقالات
منتشر شده الزاما نقطه نظر، بيانگر
سياست و
اهداف نشریۀ اینترنتی
نهضت مقاومت
ملی ایران نميباشند. حق ويرايش
اخبار و مقالات
ارسالی برای هیئت
تحریریۀ نشریه محفوظ
است.
|