از مهانداس کارامچاند تا ماهاتما گاندی

گاندی در کنار همسرش کاستوربا در سال ۱۹۱۵ میلادی. مهانداس کارامچاند گاندی در دوران جوانی در عرصه وکالت فعالیت داشت و به خاطر تلاش‌هایش در راه احراز حقوق هندی‌های ساکن آفریقای جنوبی به شهرت رسیده بود. پس از بازگشتش به هند بود که ­رابیندرانات تاگور، برنده‌ی نوبل ادبی از او به عنوان "ماهاتما" (روح بزرگ) یاد کرد.

نظم و انضباط در زندگی روز‌مره

گاندی در کنار پسر بزرگش دواس در سال ۱۹۳۱. گاندی می‌کوشید ارزش‌هایی را که برایش مهم بودند، در زندگی خصوصی‌اش محقق سازد. او برای چهار پسرش پدری سختگیر محسوب می‌شد. در سال‌های پایانی زندگی‌اش فرصت چندانی برای خانواده‌اش نداشت و میان او و خانواده فاصله افتاده بود.

قهرمان انسان‌ها

گاندی در سال ۱۹۴۴ به بمبئی آمد تا با مقامات بریتانیایی و محمد علی جناح، رهبر "مسلم لیگ" درباره‌ی آینده‌ی مستعمره هند به رایزنی بپردازد. هزاران تن برای استقبال از "پدر ملت" به ایستگاه قطار آمده بودند.

رویای گاندی: هندی سکولار

گاندی سکولار بودن هند را بسیار مهم می‌دانست و می‌گفت: «من یک مسیحی هستم، یک هندو، یک مسلمان و یک یهودی؛ و این امر در مورد شما هم صدق می‌کند.» او نهایت تلاش خود را کرد تا در گفت‌وگوهایش با محمد علی جناح، موضوع تنش روزافزون میان مسلمانان و هندوها و نیز تقسیم هند مطرح نگردد.

بیداری هند

فقر، محدودیت‌های ناشی از وجود کاستی‌ها و نارواداری مذهبی پدیده‌هایی بودند که گاندی قصد داشت آن‌ها را در هندی جدید و مستقل ریشه‌کن کند. او می‌کوشید از محرومان حمایت کند، بی‌عدالتی‌های اجتماعی را مورد انتقاد قرار دهد و در راه تحقق حقوق زنان گام بردارد.

گاندی بر پرده‌ی سینما

در سال ۱۹۸۲ ریچارد اتنبرو زندگی گاندی را به روی پرده‌ی سینما آورد. این فیلم در مجموع ۸ اسکار کسب کرد، از جمله جایزه بهترین فیلم و همچنین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بن کینگزلی که ایفای نقش گاندی را بر عهده داشت.

فراسوی مرزهای هند

نظریه‌های گاندی جهانی هستند و مرز نمی‌شناسد. مجسمه‌ی گاندی در ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی. گاندی زمانی گفته بود: «اگر هند راه خشونت را در پیش گیرد، من دیگر نمی‌خواهم در این کشور زندگی کنم، چون دیگر حس افتخار در درونم نخواهد بود.»

گاندی در هند امروز

برای بسیاری‌ها نام "گاندی" مترادف است با "هند". در قرن بیست و یکم نیز تصویر گاندی زینت‌بخش اسکناس‌های هند است. در بسیاری از نقاط این کشور، تولد او (۲ اکتبر ۱۹۶۹) را جشن می‌گیرند و در روز مرگش (۳۰ ژانویه ۱۹۴۸) از او یاد می‌کنند.

اندیشه‌ها و آرزوهای گاندی

طرح مبارزه و مقاومت بدون خشونت در نهایت سبب شد که سلطه استعماری بریتانیا پایان یابد. یکی از راه‌های فشار علیه بریتانیایی‌ها دست زدن به اعتصاب غذا بود. بارها پیش آمد که گاندی از سر یأس به اعتصاب غذا دست زد و با این کار به نتیجه رسید. به گفته‌ی او، «این اراده‌ی تسلیم‌ناپذیر است که سبب می‌شود، قدرت شکل گیرد، نه نیروی تن».

سلاحی به نام نافرمانی مدنی

فوق‌العاده‌ترین ابتکارعمل گاندی، راهپیمایی نمک بود که تندیسی در دهلی نو به یاد آن بنا شده است. او در سال ۱۹۳۰ به همراه چند صد هزار نفر مسافتی ۴۰۰ کیلومتری را پیمود تا از آب دریا نمک بگیرد و با این عمل با انحصار تولید نمک که در دست بریتانیا بود، مبارزه کند. گاندی می‌گفت: «اول به تو بی‌اعتنایی می‌کنند، بعد تو را به باد تمسخر می‌گیرند، بعد با تو می‌جنگند و سرانجام این تو هستی که پیروزی می‌شوی».

مرگ گاندی

در روز ۳۰ ژانویه سال ۱۹۴۸ (۱۳۲۶ شمسی) که چندی بیش از تقسیم مستعمره‌ی هند به دو کشور هند و پاکستان نمی‌گذشت، گاندی به دست ناتورام قادسی، یک ناسیونالیست افراطی هندو، هدف گلوله قرار گرفت و به قتل رسید. در این سال گاندی یکی از نامزدهای پیشنهادی برای دریافت جایزه صلح نوبل بود، اما از آنجایی که امکان اهدای جایزه پس از مرگ فرد وجود نداشت، کمیته نوبل از اهدای جایزه صلح در آن سال چشم پوشید.

شعله جاودانی

هر روز نه تنها جهانگردان که بسیاری از هندی‌ها از آرامگاه ماهاتما گاندی در دهلی نو دیدن می‌کنند و گل یا تاج گل بر مزار او می‌گذارند. شعله‌ی جاودانی بر مزار گاندی همواره افروخته است، چرا که از دید بسیاری‌ها، تا زمانی که انسان‌ها فلسفه‌ی گاندی را اساس زندگی قرار دهند، او نیز زنده خواهد بود.

گاندی فراموش‌نشدنی

ماهاتما گاندی بدون شک یکی از پرجذبه‌ترین شخصیت‌های قرن بیستم است. رد او را می‌توان در کتاب‌ها، فیلم‌ها، روی اسکناس‌های پول یا در آرامگاهش در دهلی نو یافت و از راه‌های گوناگون یاد او را گرامی داشت.