نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران

N A M I R

‏‏جمعه‏، 2011‏/09‏/02

03

فاجعه در اقتصاد:

بحران اشتغال، بیکاری ۶۰۰ نفر در روز

هیچ کس آمار دقیقی از شمار بیکاران در ایران ندارد؛ اما دولت مدعی است نرخ بیکاری در ایران ۱۴ درصد است و تنها ۳٫۵ میلیون نفر در ایران بیکار هستند. همچنین رئیس دولت اعلام کرده در سال ۸۹ یک میلیون و ۶۰۰ هزارفرصت شغلی ایجاد کرده و امسال ۲٫۵میلیون فرصت شغلی فراهم خواهد آورد. آماری که از سوی نمایندگان مجلس و کارشناسان اقتصادی پذیرفته نشد تا رئیس دولت آنان را متهم به “گذاشتن چوب لای چرخ” برنامه های اشتغال زایی دولت کند.

این اتهام زنی و فرافکنی در شرایطی صورت می گیرد که بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها که رئیس دولت از آن به عنوان جراحی اقتصادی ایران یاد کرد، بحران در واحد های صنعتی و تولیدی ایران شدت گرفت. رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در همین خصوص اعلام کرد: «اجرای نادرست هدفمندی یارانه‌ها در بخش حمایت از صنایع، موجب تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها شده است.»

یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز اجرای نادرست هدفمندی یارانه ها را موجب تعطیلی هفتاد درصد ظرفیت تولید کشور عنوان کرد و گفت: «هم اکنون بسیاری از کارخانه های کشور با ظرفیت ۳۰ درصد کار می کنند، تولید ۳۰ درصدی به این معنی است که ۷۰ درصد از فرصت های بالقوه ایجاد اشتغال فعال نیست.»

داریوش قنبری از نمایندگان فراکسیون اقلیت مجلس هم در گفت و گویی با پایگاه خبری خبر آنلاین گفته است، مشاغل از دست رفته در سال ۸۹ بیشتر از مشاغل ایجاد شده توسط دولت است. به گفته او، در سال گذشته ۲۰۰ هزار فرصت شغلی کشور از بین رفته است. آماری که به نظر می رسد چندان دور از واقعیت نباشد. چرا که تنها به گواه اخبار کارگری انتشار یافته در پایگاه های خبری داخلی بیش از ۳۷ هزار نیروی کار در سال ۸۹ شغل خود را از دست داده اند. این در حالی است که این پایگاه های خبری تنها به اخباری که از سوی نهاد های رسمی اعلام شده استناد کرده اند.

سال جهاد اقتصادی و بحران ملی

رهبر جمهوری اسلامی در پیام نوروزی خود سال ۱۳۹۰ را سال «جهاد اقتصادی» نامگذاری کرد و از تمامی دستگاه های اجرایی خواست تا در راه شکوفایی اقتصادی تلاش کنند. اما آن گونه که شاخص های اقتصادی گزارش می دهند اقتصاد ایران در شرایطی نامساعد به سر می برد. بسیاری از صنایع تولیدی و صنعتی ایران در آستانه ورشکستگی و تعطیلی قرار دارند. به گونه ای که رئیس مجمع تشیخص مصلحت نظام در دیدار با گروهی از مردم خراسان از بحران در صنایع غذایی،نساجی و کشاورزی ابراز نگرانی کرد و گفت: حداقل ۵۰ درصد صنایع غذایی و کشاورزی کشور تعطیل شده یا در آستانه تعطیلی قرار دارند.

تنها در پنج ماه گذشته بیش از یکصد اعتراض کوچک و بزرگ در واحدهای تولیدی و صنعتی ایران گزارش شده است. به گواه اخبار و گزارش های منتشر شده در پایگاه های اینترنتی فعالان کارگری ایران از فروردین ماه سال جاری تا روزهای پایانی مرداد ماه ۱۲۲ اعتراض کارگری در ایران به ثبت رسیده است. برخی از این اعتراض ها در محل کار یا اداره کار و فرمانداری منطقه بوده و برخی نیز به پایتخت و مجلس و نهاد ریاست جمهوری کشیده شده است. همچنین برخی از این اعتراض ها کوتاه مدت و ساعتی بوده و برخی نیز دامنه دار و بلند مدت گزارش شده اند. این در حالی است که بسیاری از کارگاه های تولیدی کوچک و یا دورافتاده علیرغم معترض بودن به وضعیت خود امکان بروز نارضایتی را نیافته اند. به گونه ای که در بخش آجرپزی، ۱۰ واحد آجرپزی در اصفهان، ۴۰ واحد آجرپزی در رشتخوار، ۱۳کارگاه آجرپزی در ارومیه و ۴۰۰ کوره آجرپزی در شبستر تعطیل شده و به گفته دست اندرکاران این صنعت بیش از ۶۰ هزار نفر به جمعیت بیکار کشور افزوده شده است.

صنعت کفش سازی، فرش بافی و عروسک سازی و صنایع دستی هم از دیگر مشاغلی هستند که وضعیت آنها در آمارها گزارش نشده است. اما رئیس اتحادیه کفش دوزان تبریز به خبرگزاری ها گفته است که ۷۰ درصد کارگاه های کفش دوزی در تبریز نیمه فعال و یا تعطیل هستند. او تعداد واحدهای قطعی تعطیل شده را ۴۰ درصد عنوان کرده که این وضعیت موجب بیکاری بیش از دو هزار نفر در تبریز شده است.

با این حال و بدون در نظر گرفتن واحد های تولیدی کوچک، در پنج ماهه نخست سال جاری ۱۰۱ واحد صنعتی و تولیدی در ایران بحرانی اعلام شده که از این تعداد ۴۰ واحد به صورت رسمی اعلام ورشستگی و تعطیلی کرده اند. همچنین ۵۱ واحد نیز دارای بحران شدید و ناتوان از پرداخت حقوق معوقه کارگران خود گزارش شده است. مجموع حقوق معوقه این کارگران از واحدهای تولیدی و صنعتی ایران به ۳۳٫۵ سال می رسد. برخی از کارگران این واحدها بیش از دو سال است که حقوق و مزایای خود را دریافت نکرده اند.

کام تلخ قندی ها

پانزده واحد فعال در صنایع قند، غذایی و لبنی از ابتدای سال اعلام تعطیلی کرده و ۴ هزار و ۱۹۷ نفر از جمعیت شاغل ایران را برای دریافت بیمه بیکاری به نهادی مربوطه معرفی کرده و یا به جمعیت بیکاران افزوده اند. تعطیلی بزرگترین کارخانه تولید ماکارانی کشور تنها سه سال بعد از آغاز فعالیت به دلیل آن چه که افزایش قیمت تمام شده به دلیل افزایش قیمت حامل های انرژی و مواد اولیه اعلام شده، به تنهایی موجب بیکاری حداقل ۵۵۰ کارگر شده است. علاوه بر این، کارخانه ساسان با وجود این که همچنان به تولید ادامه می دهد ۶۰۰ نفر از کارکنان خود را اخراج کرده است. کارگران این شرکت امسال دوبار دست به تجمع در محل کارخانه زدند که با وعده مسئولان برای رسیدگی به وضعیتشان برسرکار بازگشتند. شرکت های گلپونه بهشهر و شهد کوهرنگ هم با اعلام تعطیلی ۱۷۵ نفر را به جمعیت بیکار ایران افزودند.

دو شرکت بزرگ مواد غذایی مهرام و بهروز نیز اعلام کرده اند که در آستانه ورشستگی قرار دارند. مهرام ۲۴۹ نفر از کارگران خود را اخراج کرد. بهروز هم با ۱۵۰۰ کارگر در آستانه ورشکستگی و تعطیلی کامل قرار دارد. شرکت شوکو پارس تبریز هم با اعلام تعطیلی ۳۰۰ نفر به جمعیت بیکاران ایران افزوده است.

سه مجتمع گوشت نیز در شهرهای زیاران قزوین، مرودشت و شیراز اعلام تعطیلی کرده و در مجموع ۲۴۰ نفر شغل خود را از دست دادند. کارگران این مجتمع ها از ۸ تا ۱۸ ماه حقوق طلب دارند. چهار واحد تولید قند در شهرهای آبکوه، ورامین، بردسیر و شازند هم فعالیت خود را متوقف کرده و ۶۴۰ نفر کارگر این شرکت ها از دو تا ۷ ماه معوقه حقوق طلبکارند. همچنین قند اهواز دو ماه است که توانایی پرداخت حقوق کارگران خود را ندارد. کارخانه های آرد قزلباش، آرد سنبل آباد، شیرخشک نوباوه و شیر شوشتر از دیگر واحدهایی هستند که به صورت رسمی اعلام تعطیلی و توقف تولید کرده و در مجموع ۱۴۲ نفر شغل خود را از دست داده اند.

نساجی در حال افول

واردات بی رویه و ماشین های فرسوده در کنار هم صنعت نساجی ایران را زمینگیر کرده است. به گونه ای که تنها در ۵ ماه گذشته ۱۸ واحد تولیدی نساجی در شهرهای مختلف ایران شاهد اعتراض های کارگری بودند که چشمگیرترین آنها در قائم شهر از سوی کارگران نساجی قائم شهر رخ داد. از فروردین ماه امسال تا به امروز چهار شرکت نوپوش رشت، سبلان پارچه، زرجین بافت و تبد اعلام تعطیلی کرده و ۳هزار و ۱۸۰ کارگر این واحدها بیکار شده اند. تعطیلی کارخانه های فرش امپریال تبریز و فرش نیک سا هم در مجموع ۱۵۰ نفر را به چرخه بیکاری کشور افزوده است. گونی بافی تبریز از دیگر شرکت های تعطیل شده در این بخش است که موجب بیکاری ۸۰ نفر شده است.

علاوه بر این در ۱۴ واحد دیگر ۷۰۰ نفر نیروی کار به بهانه تعدیل کنار گذاشته شده اند. همچنین کارگران این واحدها در مجموع ۱۲۰ ماه حقوق عقب افتاده دارند. کارگران نساجی خامنه با ۴۷ ماه حقوق معوقه نزدیک به ۴ سال است که به دنبال مطالبات خود هستند. سایر کارگران نیز از ۱۷ تا دو ماه حقوق معوقه خود را دریافت نکرده اند.

شرکت پارس سیلون خرم آباد نیز پس از آن که چند سال با شرایط بحرانی به فعالیت خود ادامه داد امسال رسمن تعطیل شد و حداقل ۵۰۰ نفر دیگر به جمعیت بیکار ایران افزود. کارگران این شرکت ۷ ماه حقوق معوقه خود را دریافت نکرده اند.

چرخ ماشین سازی گیر کرد

تعطیلی پنج شرکت تولید قطعات صنعتی و ماشین آلات و اعلام بحران در ۱۱ واحد دیگر نشان از وضعیت نابسامان قطعه سازان دارد. این در حالی است که رئیس انجمن قطعه سازان چند ماه قبل اعلام کرده بود که بسیاری از قطعه سازان توان پرداخت دستمزد کارگران را ندارند و به ناچار باید به تعطیلات بروند. این مقام کارگری افزایش هزینه برق و واردات قطعات تولیدی را عامل اصلی این وضعیت خوانده و اعلام کرده است؛ ۵۰۰ نفر از کارگران این واحدها حداقل ۶۰۰ میلیون تومان بابت حقوق و دستمزد ازکارفرمایان خود طلبکارند. همین مشکلات باعث شد تا شرکت های ایران کاسک،متک، اطلس تسمه و ابرایران ۲۳۰ نفر را راهی بازار کار ایران کنند. ۱۱ شرکت دیگر این گروه نیز از ۴ تا ۱۱ ماه حقوق عقب افتاده دارند و مجموع حقوق عقب افتاده آنها به ۵ سال می رسد. شرکت هایی چون ایران رادیاتور، شوفاژکار، آونگان، ماشین سازی اراک، ماشین سازی عباسیان، کیان تایر و آرتاویل در پنج ماه گذشته شاهد اعتراض های کارگری در درون مجموعه و بیرون از مجموعه خود بوده اند.

سدسازان هم از ابتدای سال چند مرتبه اعتراض کارگران را به چشم دیده اند. تنها در سه پروژه: دارایان، ژاوه و مردا ۱۵۰ کارگر از کار اخراج شده، و کارگران حداقل ۴ ماه حقوق دریافت نکرده اند. همچنین کارگران پروژه سیکل ترکیبی پروهون نیز چهار ماه است که حقوق نگرفته اند. علاوه بر این شرکت سیمان ساوه ۶۰ کارگر را اخراج کرد و بتون آسه نیز با اعلام تعطیلی ۱۲۰ فرصت شغلی را از بین برد.

شرکت سیم لاکی خراسان و دو شرکت تولید تابلوهای برق صنعتی آریا صنعت و کنترل صنعت هم با اعلام تعطیلی در مجموع ۱۷۰ نفر به جمعیت بیکاران ایران اضافه کرده اند. شرکت های پارس الکتریک و خیام الکتریک نیز در شرایط بحرانی قرار دارند و بیش از چهار ماه است که حقوق کارگران خود را پرداخت نکرده اند. شرکت نیرو رخش هم به عنوان یک شرکت پیمانکاری بیش از ۹ ماه حقوق عقب افتاده دارد. کارگران این شرکت ها نیز در ماه های گذشته در چند مرحله برای دریافت مطالبات خود اعتراض کردند. اما بزرگترین اعتراض کارگری صنایع برقی و الکترونیکی از سوی کارگران صنایع مخابراتی شیراز در مقابل مجلس صورت گرفت. این کارگران ۲۰ ماه حقوق معوقه دارند.

فولاد هایی که ذوب شدند

۵۴۰ کارگر اخراجی و ۵۳ ماه حقوق عقب افتاده کارنامه هشت واحد فولاد یا صنایع مرتبط به آن است که در ماه های گذشته شاهد اعتراض های کارگران خود بوده اند. بزرگترین اعتراض کارگری این صنعت در شرکت ریخته گری تراکتور سازی تبریز رخ داد که ۸۰۰ کارگر این شرکت برای هشت روز متوالی با تجمع در محل کارخانه نسبت به وضعیت خود اعتراض کردند.

همچنین کارگران گل گهر سیر جان هم در اعتراض به اخراج خود برای چند روز متوالی به همراه اعضای خانواده در مقابل کارخانه تجمع کردند. این شرکت ۹۰ نفر از کارگران خود را اخراج کرد.دو شرکت لوله سازی اهواز و رباط مخزن ساوه هم در مجموع ۲۵۰ کارگر را اخراج کردند. کارگران لوله سازی اهواز برای دریافت مطالبات ۹ ماه گذشته خود چند مرتبه دست به تجمع در محل کارخانه و مقابل نهادهای استانی زدند. فولاد میبد، فولاد سازان صفادشت و پروفیل ساوه هم از ۱۰ تا هشت ماه حقوق به کارگران خود بدهکارند. شرکت ذوب فلز خرم آباد نیز با اعلام تعطیلی ۲۰۰ کارگر خرم آبادی را به بیکاران این شهر افزود.

چینی های شکسته

پنج ماه گذشته برای تولید کنندگان لوازم خانگی هم تلخ بوده است. چرا که کارکنان شرکت آردل با وجود تمام تلاشهایشان شاهد توقیف اموال کارخانه به خاطر بدهی بانکی بودند تا ۱۰۰ نفر کارگر بیکار شده برای دریافت مطالبات خود ناامید شوند. همچنین شرکت برفاب شهرکرد هم اعلام کرده است در آستانه ورشکستگی و بیکاری ۱۴۰۰ کارگر قرار دارد. کارگران این شرکت شش ماه است که حقوق نگرفته اند. کارگران شرکت سازمایه ، سینجر و آزمایش از دیگر معترضان کارگری صنعت لوازم خانگی بودند. کارگران این صنعت در مجموع ۳۹ ماه حقوق معوقه دارند. همچنین ۳۵۰ نفر از شاغلین این شرکت ها در سالجاری شغل خود را از دست داده و ۱۴۰۰ نفر هم در آستانه بیکاری قرار دارند.

تعطیلی چهار واحد تولید سرامیک و چینی در پنج ماه نخست سالجاری ۱۵۸۰ نفر از شاغلین این صنعت را هم به چرخه بیکاری کشور وارد کرد. شرکت های چینی هنگام، چینی البرز و چینی حمید به همراه تولیدی سجاد به دلیل افزایش هزینه های تولید فعالیت خود را متوقف کردند. همچنین شرکت برلیان هم شش ماه حقوق کارکنان خود را نپرداخته است. کارگران شرکت چینی البرز در اعتراض به مطالبات معوق خود در برابر نهاد ریاست جمهوری تجمع کردند. کارگران چینی حمید هم برای دریافت ۲۰ ماه مطالبات معوق خود اقدام به برگزاری تجمع در شهر قم کردند.

دامنه اعتراضات کارگری به بخش های دیگر صنعت هم کشیده شده است از معدن طلای آق دره تا کشتی سازی صدرا و منطقه آزاد اروند و حتی کارگران شهرداری های اهواز و شوش. در معدن طلا و کارخانه آن در تکاب در مجموع ۵۵۰ کارگر به بازار کار بازگشتند. این کارگران برای مطالبات خود چندین بار در برابر فرمانداری و اداره صنایع منطقه تجمع کردند. همچنین در مترو اهواز و شهرداری شوشتر ۴۸۰ نفر از کار اخراج و حقوق هشت ماه آنان پرداخت نشده است.

در مجموع چهار هزار و ۳۰۵ نفر در سایر بخش های صنعتی تولیدی ایران به جمع بیکاران اضافه شده اند. کارگران این بخش ها سه سال حقوق معوقه از واحدهای خود طلب دارند.

صنعت پتروشیمی هم در چند ماه اخیر شاهد حوادث تلخ انفجار، اخراج کارگران و اعتراض های کارگری بوده است. پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی کرمانشاه، پتروشیمی تبریز و ماهشهر در پنج ماه گذشته اعتراض های کارگری دنباله داری را شاهد بوده اند. بنا به گفته فعالان صنعت پتروشیمی و پالایشگاه ها در ایران به دلیل سیاست های نادرست دولت در این بخش بیش از ۵۰ هزار فرصت شغلی از دست رفته است.

رویاهای دوردست

بررسی خبرهای منتشر شده در پایگاه های خبری کارگری ایران حکایت از آن دارد که تنها در پنج ماه نخست سال جاری، روزانه ۶۰۰ فرصت شغلی و در مجموع بیش از ۹۰ هزار فرصت شغلی به صورت رسمی از بین رفته است. همچنین کارگران ۱۲۲ واحد بحرانی گزارش شده،۴۲۳ ماه حقوق معوقه از کارفرمایان خود طلبکارند. در چنین شرایطی رئیس دولت وعده داده است تا پایان امسال ۲٫۵ میلیون فرصت شغلی فراهم آورد. وعده ای که به گفته داریوش قنبری نماینده مجلس نیازمند رشد اقتصادی ۲۵ درصدی است و با رشد اقتصادی ۱٫۵ درصد، دولت حتی نمی تواند به اندازه فرصت های شغلی از دست رفته نیز فرصت تازه فراهم آورد.

وضع بحرانی اقتصاد و اشتغال در ایران فعلا با کمک دلارهای نفتی، همچنان لاپوشانی می شود؛ اما این که چنین وضع نابسامانی تا به کی ادامه خواهد داشت، پرسشی است که بعید به نظر می رسد برای مشاهده ی پاسخ آن، زمان زیادی نیاز باشد.

جرس _ حمید مافی

http://www.namir.info