نشریۀ اینترنتی نهضت مقاومت ملی ایران

N A M I R

‏‏سه شنبه‏، 2022‏/03‏/29

قیام ایران، شماره ۴ مسلسل ۱۲۹ دوره جدید

پنجشنبه ۲۱ آذر ۱۳۶۴

۱۲ دسامبر ۱۹۸۵

شاپور بختیار:

حاکمیت ملی روح مستمر قانون اساسی

مدیر رادیو امید امریکا هفته گذشته طی یک مصاحبه رادیویی با دکتر شاپور بختیار سؤالات مختلفی در زمینه کنفرانس سران در ژنو و طرح مسئله جنگ ایران و عراق در کنفرانس مزبور، نحوه پايان‌گیری جنگ، مسئله قانون اساسی و برخورد حکومت بعد از خمينی با قانون، چگونگی مواجهه چنین دولتی با گروه‌های سیاسی، تعديل ثروت، سوسیال دمکراسی در ایران، انقلاب اول و دوم و نحوه جدایی همراهان خمینی و جدا‌شدن آنها و سایر مسائل مربوط بـه حکومت فعلی و حکومت بعد از خمینی مطرح ساخت که عین مصاحبه به تدریج از رادیو امید پخش شد. سه سؤال و پاسخ‌های آقای دکتر بختیار را درج می‌کنیم: ( ... )

آقای دکتر بختیار! اجازه بدهید در اولين سؤال به مسئله‌ای اشاره‌کنم که عده‌ی بسیاری را بخصوص در این چند روز اخیر به‌ خود مشغول‌کرده‌است. ملاقات ریگان و گورباچف در کنفرانسی ژنو به نظر شما چه تاثیری در اوضاع منطقه‌ی خلیج فارس و در جنگ ایران و عراق می‌تواند‌ بگذارد؟ با در نظر گرفتن این نکته که وزیر خارجه عراق در جلسه‌ی اخیر مجمع عمومی سازمان ملل، از وزیر امور خارجه‌ی آمریکا رسماً خواست که وضع خاص این منطقه در کنفرانس سران مطرح شود و از سوی کشورهای عرب منطقه هم اکنون، در این مورد به آمریکا و شوروی فشار وارد می‌شود، نظر شما درباره‌ی این مسئله چیست؟

دکتر بختیار:

به نظر بنده در‌هرصورت این ملاقات و مذاکرات نمی‌تواند به حال صلح بين المللی و تضادهای بین بلوک شرق و غرب مضر باشد. بطور کلی عدم تماس دو ابرقدرت همیشه سوءتفاهمات را زیادتر می‌کند. اکثر ملل دنيا، و نه‌ تنها نماینده‌ی عراق یا ممالک عرب، معتقد هستند اگر تمام اختلافات در مورد تسلیحات و مسائل حقوق بشر و غیره در این کنفرانس قابل حل نباشد، اقلاً مسائل خاورمیانه و مسائل آن، خاصه جنگ ایران و عراق در هر صورت مابين قدرت‌های بزرگ مورد‌ بحث‌ قرار‌گیرد. با در نظر گرفتن این مطلب که رفتار خمینی آنچنان بوده که شوروی و آمریکا به دلایل مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که خمینی به هیچ عنوان نمی‌تواند یک مرد سیاسیِ قابل اعتماد باشد و با او نمی‌توانند از طريق مذاکره و مباحثه به چیزی منطقی دست یابند.

بنده هم با نظر دیگران موافقم. ( ... ) خود من هم در چهار روز قبل یک متن به زبان روسی برای آقای گورباچف و یک متن به زبان انگلیسی برای پرزیدنت ریگان فرستادم و امیدوارم که با شرحی که راجع به این مسئله دادم روشن کرده‌باشم که ایران گناهی نکرده که بیش از این دستخوش فجایع و جنایات یک رژیم قرون وسطایی شود.

بسیار متشکرم آقای دکتر، سؤال دیگر من این است که برخی عقیده دارند جنگ باید در زمان حیات آیت‌الله خمینی و در حکومت فعلی ایران تمام شود. در غیر این صورت ایران احتمالاً با مشکل طرح ادعاهای خود روبرو خواهد شد، از جمله ادعاهای مربوط به آغاز تجاوز از سوی عراق یا دریافت خسارت‌های جنگ و این چنین مسائل. در این مورد نظر جنابعالی چیست؟

دکتر بختیار:

نظر من همیشه این بوده و خواهد‌بود که کلیه‌ی اختلافات، حتی بروز جنگ، حتی غرامت، حتی مسائل مربوط به سرحدات بین المللی در قرارداد الجزیره و ملحقاتش مورد بحث‌ قرار‌گرفته و راه‌حل دارد. در توافق الجزیره و ملحقاتی که در بغداد راجع به آب‌های شط‌‌‌ العرب و سایر مسائل به آن اضافه گردیده، پیش‌بینی شده که در صورت بروز اختلافات چگونه باید اختلافات حل بشود. اول تذکرات شفاهی باید داده شود، بعد کتبی، بعد نت‌های دیپلماتیک و اعتراض و بالاخره به دادگاه‌های بین‌المللی با توافق طرفین رجوع‌خواهد‌شد. در این صورت چه خمینی قبلاً به آن دنیا برود و چه بعد برود به‌نظر بنده راه‌حل مسائل روشن است.

آقای دکتر بختیار! شما در تمام صحبت‌های خودتان بدون استثنا بر قانون اساسی تأکید نموده‌اید. آیا به نظر جنابعالی قانون اساسی مشروطیت و همچنان که بسیاری یا برخی معتقدند متمم آن، تضمین کننده‌ی برقراری دموکراسی به معنی واقعی در ایران آینده ما هست؟

دکتر بختیار:

در هر قانون اساسی در دنیا بعد از ده‌ها سال تغییراتی داده می‌شود تا با جامعه‌ای که در حال ترقی و تطور است وفق بدهد، پس قانون اساسی ما هم که مال ۸۰ سال قبل است از این قانون مستثنا نیست. اصل قانون اساسی حاکمیت ملی است. این اصل بایستی به طور مستمر، روح قانون اساسی برای یک‌یک ما باشد، اما ملحقاتی بوده مثل حق انحلال مجلسین یا مسائل دیگری که اکثراً بعد از شهریور ۲۰ القا‌شده که ما هیچ وقت به دیده‌ی احترام به آنها نگاه نکرده‌ایم و باعث بسیاری از گرفتاری‌ها هم همان‌ها بوده‌اند. ولی کل قانون اساسی، حقوق ملت ایران را کاملاً روشن کرده و اگر در بعضی از موارد ابهامی می‌باشد، یک مجلس موسسان می‌تواند به‌طور روشن مسئله را بررسی کند و نتیجه را تعیین بکنند. این است که ما مسئله‌ای با قانون اساسی نداریم، ولی به شرطی که قانون اساسی ملعبه نباشد. چون باید گفت که در ۵۰ سال اخیر جز دو سه سالی، قانون اساسی دائماً در معرض دستبرد آنهایی بوده که قسم‌می‌خوردند به قانون اساسی وفادارند.

نقل از پیام ایران، شماره ۲۴۹، چاپ آمریکا

( تبدیل از نسخه‌ی چاپی قیام ایران، بازنویسی و نشانه‌گذاری متن: نامی کارخانه)

http://www.namir.info